September 28, 2023

कृषि

ईलामको आम्दामीको श्रोत र ठाउको चिनारी साथै आफन्तलाई कोशेली रूपमा बनेको काली काँक्राको उत्पादन हरेक बर्ष घटिरहेको छ । इलामे भूमिमा अत्याधिक उत्पादन हुनेगरेको स्थानिय जातकै स्वादिलो काली काँक्रा खेतिमा किसानहरुको निक्कै मोह रहेको भएपनि रोगको प्रकोप र सरकारी असहयोगको कारण निरन्तर यसको उत्पादन घटि रहेको छ ।

मेची राजमार्गका सडका पसलहरुमा सजाएर राखेको काँक्रोले ईलाम आउने हरेक पाउनाहरुको झोलामा घर कोशेली बन्ने मात्रै हैन गर्मिको सिजनमा हरेक होटलमा सलाद र स्वादिलो अचार समेत बन्ने गरेको छ । ईलामे काँक्रामा पात पहेलिदै कक्रने,चिचिला र फल कुहिने वोट नै सर्लक्क हुदै मर्ने रोगले हरेक बर्ष यसको उत्पादन घटिरहेको छ।
ग्रामिण क्षेत्रका किसान हरूको आम्दानीको राम्रो स्रोत बनेको काँक्राको लागी स्थानिय सरकारको ध्यान पुग्न सकेमा किसानहरूको लागी राहत मिल्ने सुर्योदय नगरपालिका वडा नं ६ का कृष्णहरी पौडेलले बताउनु भयो ।
बिगतमा डेढ दुईलाखको उत्पादन हुने गरेकोमा यस बर्ष दश बिस हजारको समेत नभएको कारण लागत नै नउठ्ने भएपछि आगामी बर्षबाट यसको खेती नगर्ने रोङ गाउँपालिका वडा नं ६ का अर्का किसान सेर बहादुर रिजालले बताउनुभयो । रोङ को वडा न ६ र सुर्योदय नगरपालिका ,ईलाम नगरपालिका लगायतको गाँउहरुमा अत्याधिक खेती गरिने यो स्थानिय जातको काँक्राको ब्यवसायिक खेती सूर्योदय नगरपालिका वडा न ६ तारगाउबाट शुरु गरिएको थियो ।

फागुन चैत्रमा नर्सरी गरेको बिरुवाले जेठबाट उत्पादन हुने र करिव तिन महिना सम्म लगातार आम्दामी दिने गरेको छ । मेची राजमार्गका सडक पसल ,झापाका बिभिन्न बजारहर,भारतको सिलिगुडि र काठमाण्डौ सम्म बिक्री हुने गरेको काक्रामा उत्पादन भए हालसम्म बजारको  कुनै समस्या नरहेको किसानको भनाइ छ ।

ईलामकाे राेङ गाउपालिकामा माछा पालक किसानहरुकाे लागी दुईदिने तालिम शनिबार सम्पन्न भएकाे छ। तालिममा माछा पालनमा किसानले बिभिन्न राेगहरुकाे पहिचान र निदानकाे लागि किसानहरुलाई प्रशिक्षित गराईने उदेश्यले पहिलाे दिन थ्याेरिकल प्रयाेगात्मक रुपमा गरिएकाे हाे।

काेशी प्रदेश सरकार पशुपंक्षि तथा मत्छ्य बिकाश निर्देसनालयकाे साथै राेङ गाउपालिकाकाे सहकार्यमा भएकाे तालिममा राेङ गाउलिकाका पन्ध्र जना माछा पालक किसानहरुकाे सहभागिता रहेकाे थियाे। तालिमलाई मत्छ्य बिकाश निदेसनालय काेशी प्रदेशका मत्छ्य अधिकृत लाक्पा भाेटिया,नेल्सन पाेखरेल प्राबिधिक साहयक जानुका देबि सुनुवारले सहजिकरण गर्नु भएकाे थियाे।

तालिममा सहभागि किसानहरुलाई उपचार सामाग्रिहरु चुन,नुन,थर्ममिटर लगायतकाे सामाग्रि समेत बितरण गरिएकाे थियाे।काेशी प्रदेशभरी यस्ता तालिमका कार्यक्रम मागकाे आधारमा पन्ध पालिका हरुमा हुने अधिकृत भाेटियाले बताए ।तालिम अत्यान्तै ज्ञान बर्धक र उपयाेगि रहेकाे राेङ ६ का किसान चन्द्र प्रधानले बताए।

 

सन्दकपुर इलाम उत्तरी इलामको लेकाली क्षेत्रहरुमा पशुपालन गरेर जिबिकोपार्जन गर्ने किसानको समय गाइगोठमै बित्ने गरेको छ । जिबिकापार्जनको एकमात्र बिकल्पको रुपमा रहेको उनिहरुमा पारिवारीक मोह भन्दापनि एकान्त र गोठबासवास नै संसार बनेको पाइन्छ । गाइपालन गरेर दुधबाट घिउ र छुर्पि बनाइ बिक्री गरिने र साथमा वाख्रा पालन उनिहरुको बषौ देखीको कर्म रहेको छ ।यसरीनै गोठबासको समय बिगत नौ बर्षदेखी बिताइ रहेका छन् माइजोगमाइ २ बिज्जेका ढाकाराज खड्काले । उनि अहिले आलु बिकास केन्द्र नजिकमा माइजोगमाइ २ र सन्दकपुर ५ को सिमाना ताल पोखरीमा गोठ राखेर बसेका छन् । उनले सधै त्यस स्थानमा गोठ राख्ने भने हैन उनि निक्कै माथी जौवारीमा बर्खे गोठ राखेका छन् भने हिउ पर्ने बेलाको गोठ अलि तल तालपोखरीमा सारेका हुन । उनको गोठमा अहिले १५ माउ गाइ १० बठा बाछाबाछी र दशवटा जति बाख्रा र खसी रहेको छ । एकान्तको गोठमा उनि एकजना मात्रै बस्छन । बिहान सबेरै उठेर खोले दाना गाई दुहुने गाइ फुकाएर अनाकन्टरको जंगल र फाटमा पठाउने गाइ जंगलमा छाडेपछि बाछाबाछी माउ छाडेको बिपरित दिशामा लगेर छाडीदिने गरेका छन् माउ र बाछी अलग दिशामा छाडेपछि माउबाछो दुध वाछाबाछीले नखाने र बेलुका माउ एकातिर बाछा एकातिर गोठमा थन्काउने गरेको बताए । गाइ जंगलमा पठाएर थलोभकारो र दुध तताउने र घिउ छुर्पी बनाउने कामले उनि दिन बितेको पत्तै पाउदैनन् । उनि मात्रै हैन त्यस क्षेमा अन्य तीस जना किसानहरु यसरी नै गोठमा बसेर गाइपालन गर्ने गरेको र उनिहरुले लालिगुरास पशुपालन कृषि समुह समेत बनाएका छन् । उनिहरु गाइ गोठमात्रै हैन घर र उध्योग पनि त्यहि नै रहेको छ। गोठमै खाना पकाउने खाने, दुध डेरी र उत्पादित सानमाग्रीहरु पनि गोठमा राखिने सुरक्षित भण्डार पनि एकै ठाउ छ । सानो सोलार गोठमा नै छ जसको उपयोग गरेर उज्यालो र मोवाइल चार्ज गरिने गरेको खड्काले बताए । पशुचरणमा जंगली जनावरको त्रास रहि रहन्छ कहिले काही चर्न गएका पशुहरु लड्ने गरेको र कहिले काही जंगली जनावरको शिकार हुने सामान्य मानिन्छ तर चोरिने र हराउने भने गरेको छैन । गाइ बस्तुलाइ घास कहिल्यै काटेर हालिदैन ।स्थानिय जातका गाइहरु रहेका छन् एक माउ गाइले सात आठ लिटर सम्म मात्रै दुध दिदा पनि बर्षमा तिनलाख कमाइ हुने खड्काले बताए । त्यसो त उक्त गाइबस्तुको मल नजिकै रहेको आलु बिकास केन्द्रले खरिद गरिदिने भएकोले लागतको धेरै खर्च मल बिक्रीबाट समेत सहयोग हुने गरेको उनिहरुको भनाइ रहेको छ । यसरी उत्पादन भएको सामाग्रीहरु भने उनिहरुले नजिकैको जौवारी भारतिय बजार मानेभन्ज्याङ र दार्जेलिङ्ग सम्म लैजाने गरेका छन् ।

४ पुस, काठमाडौं । मेसी इज गोट । जी ओ ए टी अर्थात् गोटकोअर्थ हुन्छ ग्रेटेस्ट अफ अल टाइम । जसले सर्वकालीन महान् भन्ने बुझाउँछ ।

अर्जेन्टिनालाई कतार विश्वकप जिताउन फाइनलमा २ गोल गरेका सुपर स्टार फुटबलर लिओनल मेसी पनि अब सर्वकालीन महानको सूचीमा समावेश भएका छन् । ३५ वर्षको उमेरमा पनि जबरजस्त प्रदर्शन गर्दै मेसीले ३६ वर्षपछि अर्जेन्टिनालाई विश्वकप दिलाएका छन् ।

विश्वकपको आफ्नो अन्तिम खेलमा साविक विजेता फ्रान्सलाई हराएर करिअरको पहिलो विश्वकप उपाधि जिते । मेसीले विश्वकपमा अन्तिम खेल खेले पनि पहिलो पटक उपाधि जित्दै बिदाइलाई सुखद बनाए । कतारमा विश्वकप ट्रफी उचालेसँगै विश्वकप जित्न नसकेको खेलाडी भन्ने ट्याग उनले हटाएका छन् ।

यो पुस्ताका दुई उत्कृष्ट खेलाडी हुन् मेसी र क्रिस्टियानो रोनाल्डो । क्लब लेभलमा यी दुईले सम्भव भएसम्म सबै उपाधि जिते व्यक्तिगत अवार्डहरु पनि उत्तिकै जिते । राष्ट्रका लागि पनि एकाध उपाधि जिते । तर फुटबलको सबैभन्दा ठूलो प्रतियोगिता वा महान खेलाडीको मानकका रुपमा रहेको विश्वकप जितेका थिएनन् । विश्वकप नजित्दासम्म दुवै खेलाडीलाई महान भन्ने वा नभन्नेमा मतमतान्तर देखिएको थियो ।

Credit: Online Khabar

३ पुस, काठमाडौं । भारतमा नेपालबाट भइरहेको विद्युत निर्यात रोकिएको छ । सुख्खायाम लागेर नेपालमा उत्पादित बिजुली र माग बराबर भएपछि नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले विद्युत निर्यात बन्द गरेको हो ।

अब सम्भवतः २०८०को असार पहिलो सातासम्म विद्युत निर्यात बन्द हुने प्राधिकरणका प्रवक्ता तथा भारप्रेषण केन्द्रका प्रमुख सुरेशबहादुर भट्टराईले जानकारी दिए । गत १ जेठबाट प्राधिकरणले इन्डियन इनर्जी एक्सचेन्ज लिमिटेड (आईएक्स)को डे-अहेड बजारमा निर्यात थालेको थियो । त्यसयता करिब ११ अर्ब रुपैया बराबरको विद्युत भारत निर्यात गरेको भट्टराईले बताए ।

Credit: Online Khabar

४ पुस, काठमाडौं । अर्जेन्टिनाले ३६ वर्षपछि विश्वकप फुटबलको उपाधि जितेको छ । कतारको लुसेल स्टेडियममा भएको रोमाञ्चक नाटकीय खेलमा फ्रान्सलाई टाइब्रेकरमा ४–२ ले हराउँदै अर्जेन्टिनाले विश्वकप उपाधि उचालेको हो ।

यसअघि सन् १९७८ र १९८६ को विश्वकप जितेको अर्जेन्टिनाको यो तेश्रो उपाधि हो र उसले ३६ वर्षपछि विश्वकप उपाधि उचालेको हो ।

Credit: Online Khabar

४ पुस, काठमाडौं । मेसी इज गोट । जी ओ ए टी अर्थात् गोटकोअर्थ हुन्छ ग्रेटेस्ट अफ अल टाइम । जसले सर्वकालीन महान् भन्ने बुझाउँछ ।

अर्जेन्टिनालाई कतार विश्वकप जिताउन फाइनलमा २ गोल गरेका सुपर स्टार फुटबलर लिओनल मेसी पनि अब सर्वकालीन महानको सूचीमा समावेश भएका छन् । ३५ वर्षको उमेरमा पनि जबरजस्त प्रदर्शन गर्दै मेसीले ३६ वर्षपछि अर्जेन्टिनालाई विश्वकप दिलाएका छन् ।

विश्वकपको आफ्नो अन्तिम खेलमा साविक विजेता फ्रान्सलाई हराएर करिअरको पहिलो विश्वकप उपाधि जिते । मेसीले विश्वकपमा अन्तिम खेल खेले पनि पहिलो पटक उपाधि जित्दै बिदाइलाई सुखद बनाए । कतारमा विश्वकप ट्रफी उचालेसँगै विश्वकप जित्न नसकेको खेलाडी भन्ने ट्याग उनले हटाएका छन् ।

यो पुस्ताका दुई उत्कृष्ट खेलाडी हुन् मेसी र क्रिस्टियानो रोनाल्डो । क्लब लेभलमा यी दुईले सम्भव भएसम्म सबै उपाधि जिते व्यक्तिगत अवार्डहरु पनि उत्तिकै जिते । राष्ट्रका लागि पनि एकाध उपाधि जिते । तर फुटबलको सबैभन्दा ठूलो प्रतियोगिता वा महान खेलाडीको मानकका रुपमा रहेको विश्वकप जितेका थिएनन् । विश्वकप नजित्दासम्म दुवै खेलाडीलाई महान भन्ने वा नभन्नेमा मतमतान्तर देखिएको थियो ।

Credit: Online Khabar

४ पुस, काठमाडौं । अर्जेन्टिनाले ३६ वर्षपछि विश्वकप फुटबलको उपाधि जितेको छ । कतारको लुसेल स्टेडियममा भएको रोमाञ्चक नाटकीय खेलमा फ्रान्सलाई टाइब्रेकरमा ४–२ ले हराउँदै अर्जेन्टिनाले विश्वकप उपाधि उचालेको हो ।

यसअघि सन् १९७८ र १९८६ को विश्वकप जितेको अर्जेन्टिनाको यो तेश्रो उपाधि हो र उसले ३६ वर्षपछि विश्वकप उपाधि उचालेको हो ।

Credit: Online Khabar

३ पुस, काठमाडौं । भारतमा नेपालबाट भइरहेको विद्युत निर्यात रोकिएको छ । सुख्खायाम लागेर नेपालमा उत्पादित बिजुली र माग बराबर भएपछि नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले विद्युत निर्यात बन्द गरेको हो ।

अब सम्भवतः २०८०को असार पहिलो सातासम्म विद्युत निर्यात बन्द हुने प्राधिकरणका प्रवक्ता तथा भारप्रेषण केन्द्रका प्रमुख सुरेशबहादुर भट्टराईले जानकारी दिए । गत १ जेठबाट प्राधिकरणले इन्डियन इनर्जी एक्सचेन्ज लिमिटेड (आईएक्स)को डे-अहेड बजारमा निर्यात थालेको थियो । त्यसयता करिब ११ अर्ब रुपैया बराबरको विद्युत भारत निर्यात गरेको भट्टराईले बताए ।

Credit: Online Khabar

४ पुस, काठमाडौं । कतार विश्वकपमा सर्बाधिक गोलकर्ताका रुपमा फ्रान्सका केलियन एम्बाप्पेले गोल्डेन बुट पाएका छन् । उपाधि विजेता अर्जेन्टिनी टिमका सुपरस्टार लियोनल मेस्सी विश्वकै सर्वोत्कृष्ट खेलाडीका रुपमा गोल्डेन बल पाएका छन् ।

दोहास्थित लुसेल रंगशालामा सम्पन्न निकै नै रोमान्चक र नाटकीय खेलमा फ्रान्सलाई पेनाल्टी शुटआउटमा पराजित गरी लियोनल मेस्सी प्रेरित अर्जेन्टिनाले ३६ वर्षपछि विश्वकप उपाधि उचालेको हो ।

Credit: Online Khabar